Het is bijna niemand ontgaan: afgelopen zondag kwam Max Verstappen na een bloedstollende slotronde als eerste over de finish tijdens de grand prix in Abu Dhabi. De coureur van Red Bull Racing hield Lewis Hamilton van Mercedes op een tweede plek en werd wereldkampioen in de Formule 1. Althans, voorlopig…

Direct na de race claimde Mercedes namelijk dat Max Verstappen twee bepalingen van de Formula One Sporting Regulations heeft overtreden. Het team van Toto Wolff (Mercedes) tekende meteen protest aan bij de wedstrijdorganisatie. Omdat de uitkomst van dit protest de klassering van de race zou kunnen beïnvloeden, heeft de wedstrijdorganisatie slechts een voorlopig klassement bekend gemaakt. De prijzen worden voorlopig ingehouden tot een definitieve beslissing over het protest (inclusief beroep) is genomen.

Hier verschilt de Formule 1 met een heleboel andere sporten. Denk bijvoorbeeld aan voetbal: (scheidsrechter-)beslissingen die in het voetbal van doorslaggevende betekenis zijn, kunnen achteraf niet beïnvloed worden ten koste van het resultaat. In de Formule 1 is dit wel het geval. 

Zo blijkt uit de gepubliceerde ‘Stewards Decision’ dat Mercedes en Red Bull Racing zich om 19.45 uur plaatselijke tijd moesten melden bij de wedstrijdorganisatie om de protesten van Mercedes te bespreken. De partijen kregen daar de mogelijkheid om hun argumenten te verkondigen, te verwijzen naar ingediende documenten en de vragen van de stewards te beantwoorden. Partijen worden tijdens dit mini-proces gehoord en in de gelegenheid gesteld hun visie over de situatie te geven voordat de wedstrijdorganisatie een weloverwogen besluit neemt (en het resultaat van de grand prix beïnvloedt).

Hoor en wederhoor

Deze werkwijze doet denken aan één van de meest fundamentele beginselen van het burgerlijk procesrecht: het beginsel van hoor en wederhoor.

Bij het beginsel van hoor en wederhoor gaat het er in feite om dat elke partij het recht heeft om haar standpunten naar voren te brengen en toe te lichten, maar ook om kennis te nemen van en zich uit te laten over het in een procedure ingebrachte materiaal. De ratio en functie van het beginsel is gelegen in de bescherming van de (bij de procedure) betrokken belangen van partijen. Er wordt daarom ook wel gesproken van het beginsel van fair trial.

Vier uitgangspunten

Het beginsel van hoor en wederhoor bevat vier uitgangspunten:

• het recht om informatie te ontvangen;
• het recht om informatie te verschaffen (en mondeling gehoord te worden);
• voldoende gelegenheid voor de voorbereiding van het eigen standpunt; en
• gelijke processuele mogelijkheden voor partijen.

Deze uitgangspunten uiten zich doorgaans concreet in bepalingen in ons Burgerlijk Wetboek waarin geregeld is (i) hoe en wanneer partijen welke informatie dienen te ontvangen, (ii) hoe en wanneer partijen mondeling en/of schriftelijk hun standpunten naar voren kunnen brengen en (iii) op welke wijze zij deze met bewijsmiddelen kunnen ondersteunen.

Uit de International Sporting Code blijkt dat óók de partijen in de Formule 1 zich aan dergelijke procesrechtelijke uitgangspunten dienen te houden. Zij het op grond van de toepasselijke Formule 1-regelgeving. Deze regelgeving voorziet kort gezegd in bepalingen wie het recht heeft om een protest in te dienen (13.1), wat het onderwerp voor een protest kan zijn (13.2), welke indieningstermijnen toepasselijk zijn (13.3), waar het protest inhoudelijk aan moet voldoen (13.4) en/of welke partijen gehoord (kunnen) worden (13.6).

Tot slot

Met inachtneming van deze hoor en wederhoor-uitgangspunten, heeft de wedstrijdorganisatie uiteindelijk zorgvuldig en binnen zeer korte termijn kunnen besluiten om tot afwijzing van de protesten van Mercedes over te gaan. Het vuur leek wederom gedoofd, maar (het team van) Wolff lijkt gebruik te zullen maken van het right to appeal. Ook in dit hoger beroep zal het beginsel van hoor en wederhoor weer worden toegepast. Max Verstappen zal dus nog even moeten wachten op zijn definitieve prijs.

 

 

December 2021