Recent heeft de rechtbank te Arnhem uitspraak gedaan in kort geding waarbij het gebruik van bestektekeningen en contracttekeningen aan de orde kwam. De eisende partij, O.N.X. Architecten, heeft een concept bedacht waarmee het mogelijk is om op korte termijn betaalbare nieuwbouwwoningen te realiseren. Dit concept is uitgewerkt in bestektekeningen die voor meerdere projecten kunnen worden gebruikt en desgewenst per project of woning kunnen worden aangepast. Het doel van O.N.X. Architecten en het daaraan gelieerde Starthuizen BV is om nieuwbouwwoningen tegen een scherpe prijs aan particulieren te kunnen verkopen, zodat deze woningen met name voor starters aantrekkelijk zijn.

Starthuizen was daartoe een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met Slingerland Bouw BV. Slingerland zou de huizen gaan realiseren en een vergoeding aan Starthuizen betalen voor gebruik van het concept en de tekeningen, per project en per woning. Slingerland was als onderaannemer de verplichting aangegaan tien woningen te gaan bouwen voor Bouwbedrijf Doppenberg BV. Kort na start van de bouw van de woningen, is Slingerland failliet verklaard. De bouw van de woningen is overgenomen door Husselerveld.

Vordering
O.N.X. Architecten is van mening dat Husselerveld inbreuk maakt op haar auteursrechten door de woningen te bouwen conform de bestektekeningen van O.N.X. Architecten waarop auteursrecht rust. O.N.X. Architecten vordert dat Husselerveld wordt veroordeeld tot staken van het maken van inbreuk op deze auteursrechten.

Beoordeling
Allereerst bekijkt de rechtbank of er sprake is van auteursrecht aan de zijde van O.N.X. Architecten. Dat is het geval. Op grond van artikel 10 Auteurswet kunnen bouwwerken respectievelijk de ontwerpen daarvan voorwerp zijn van auteursrechtelijke bescherming. Daarvoor is vereist dat zij een eigen oorspronkelijk karakter bezitten en het persoonlijk stempel van de maker dragen. Met andere woorden, het werk moet het resultaat zijn van creatieve keuzes.

De rechtbank oordeelt dat de bestektekeningen bouwkundige ontwerpen zijn die weliswaar ook functionele en technische elementen bevatten, maar hoofdzakelijk voortspruiten uit de creatieve keuzes van O.N.X. Architecten. De exacte afmetingen, vormgeving en indeling van de woningen zijn zonder meer het resultaat van creatieve inbreng. Derhalve kan O.N.X. Architecten met succes een beroep doen op haar auteursrecht.

Vervolgens beoordeelt de rechtbank of er sprake is van verveelvoudiging van het werk en daarmee van een inbreuk op het werk door Husselerveld. Het bouwen van woningen conform de tekeningen van O.N.X. Architecten moet worden beschouwd als het nabouwen van een werk van architectuur, dat als verveelvoudiging kan worden aangemerkt. Hierdoor komt het werk aan het publiek ter beschikking en wordt het werk dus openbaar gemaakt. Derhalve oordeelt de rechtbank dat Husselerveld hierdoor inbreuk maakt op het auteursrecht van O.N.X. Architecten.

Belangenafweging
Husselerveld bracht nog naar voren dat zij onevenredig in haar belangen zou worden geschaad doordat de bouw hierdoor zou dienen te worden stopgezet en dat dit zou leiden tot vertraging. Daar gaat de rechtbank niet in mee. Een dergelijke vertraging legitimeert niet om een inbreuk op het auteursrecht toe te staan. Husselerveld zou aan deze vertraging kunnen ontkomen door alsnog met O.N.X. Architecten tot overeenstemming te komen over een door haar te betalen exploitatievergoeding zodat Husselerveld de bouw met toestemming van O.N.X. Architecten kan voortzetten.

De rechtbank wijst de vorderingen van O.N.X. Architecten toe, waarbij Husselerveld wordt veroordeeld tot staking van de inbreuk op de auteursrechten van O.N.X. Architecten met een dwangsom van maximaal EUR 500.000,-.

Heeft u vragen over auteursrecht op bouwtekeningen en handhaving van IE-rechten in de bouw, neemt u dan contact op met onze IE-specialisatie.

Mei 2016