Bestuurder aansprakelijk voor acties
Onder bepaalde omstandigheden kunnen bestuurders persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor onrechtmatige gedragingen van de rechtspersoon waar zij bestuurder van zijn. Het klassieke voorbeeld is de bestuurder (die namens en ten behoeve van een rechtspersoon) een rechtshandeling aangaat, waarvan hij (op dat moment) weet (of zou moeten weten) dat die rechtspersoon de uit die rechtshandeling voortvloeiende verplichtingen niet zou kunnen nakomen en wist dat de rechtspersoon evenmin verhaal zou bieden voor zijn schuldeisers. Of denk aan de bestuurder die ervoor zorgt dat een rechtspersoon in het zicht van een faillissement selectieve betalingen verricht. Als uitgangspunt geldt dat niet de bestuurder maar de rechtspersoon zelf aansprakelijk is voor de (financiële) verplichtingen die de rechtspersoon heeft of aangaat. Dit wordt mooi geïllustreerd in het volgende vonnis.

De kwestie
Gedaagde was bestuurder van een (inmiddels failliet) bedrijf dat zich bezighield met dienstverlening en handel in de food & agri. De BV moest haar werknemers aanmelden bij “Stichting Bedrijfspensioenfonds Voor de Landbouw”. Op enig moment stopte de BV met het afdragen van de pensioenpremies en de werkgeversbijdragen. Hier komt een van de werkneemsters achter nadat zij met pensioen is gegaan. Zij geeft aan het pensioenfonds aan dat het pensioen dat zij uitgekeerd krijgt in geen verhouding staat met de duur van haar dienstverband. Dat had meer moeten zijn. De stichting wordt verplicht om de werkneemster een pensioen uit te keren alsof de premiestortingen en de werkgeversbijdragen waren afgedragen tot en met het einde van haar dienstverband. De stichting meent dat de bestuurder hiervoor aansprakelijk is en vordert veroordeling van gedaagde tot betaling van EUR 12.936,75.

Wat zegt de rechter?
De kantonrechter stelt dat, ook al zou worden aangenomen dat gedaagde de werkneemster zonder haar medeweten en toestemming bij de stichting had afgemeld, gedaagde hooguit onrechtmatig jegens werkneemster heeft gehandeld. Dit betekent niet dat de bestuurder als vanzelf ook onrechtmatig heeft gehandeld jegens de stichting. Dit wordt volgens de kantonrechter niet anders doordat gedaagde behoorde te weten dat de stichting aan werkneemster op enig moment een pensioenuitkering zou moeten doen.  Het staat een bestuurder van een vennootschap in beginsel vrij om naar eigen inzicht te bepalen dat hij schuldeisers die voor het voortbestaan van de vennootschap noodzakelijk zijn betaalt en schuldeisers die voor het voortbestaan niet van belang zijn voorlopig niet betaalt. Van bewuste betalingsonwil ten aanzien van de niet betaalde schuldeiser(s) is in die situatie geen sprake. Dit is pas anders als gedaagde op het moment waarop hij namens de BV de medewerkster afmeldde bij de stichting en hij de BV niet langer meer pensioenpremies en werkgeversbijdragen ten behoeve van de werkneemster aan de stichting liet afdragen, wist of redelijkerwijze behoorde te weten dat een faillissement van de BV bijna onvermijdelijk was en er geen reële kans meer was dat de BV haar verplichtingen jegens de stichting zou kunnen voldoen en verhaal zou bieden voor de door de stichting geleden schade. Hiervan is volgens de kantonrechter geen sprake, de vordering van de stichting wordt afgewezen.

Conclusie
De hoofdregel bij bestuurdersaansprakelijkheidszaken wordt duidelijk onderstreept. Als uitgangspunt geldt dat een rechtspersoon aansprakelijk is voor de door haar verrichte (rechts)handelingen. In voornoemde geval heeft de bestuurder misschien onrechtmatig jegens de werkneemster gehandeld, maar daarmee is nog niet gezegd dat de bestuurder ook (persoonlijk) onrechtmatig jegens de stichting heeft gehandeld. Hieruit kan naar onze mening overigens niet de conclusie getrokken worden dat (bestuurders van) rechtspersonen als vanzelf geen pensioenpremies en werkgeversbijdragen hoeven af te dragen. Raadpleeg wel een juridisch professional bij een naderend faillissement om te bezien wie welke schuldeisers wel en welke schuldeisers niet kunnen of niet betaald moet worden om persoonlijke aansprakelijkheid te voorkomen.

Meer informatie
In onze nieuwsbrieven houden we u op de hoogte van alle relevante wetsontwikkelingen op het gebied van faillissementsrecht. Wilt u meer informatie over dit onderwerp of heeft u andere vragen? Neem dan contact op met de advocaten van ons team Insolventie & Herstructurering.