Het Nitraatcomité heeft een positief advies gegeven aan de Europese Commissie over een derogatie aan Nederland. Dit volgt uit de brief van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan de Tweede Kamer van 4 april 2018. Derogatie betekent dat toestemming wordt verleend om af te mogen wijken van vastgestelde gebruiksnormen. Het derogatievoorstel houdt in dat boeren die vooral grasland in gebruik hebben (minimaal 80%) met een hogere gebruiksnorm voor stikstof uit graasdierenmest mogen rekenen als ze voldoen aan alle voorwaarden. Dit betekent dat er meer mest mag worden uitgereden. De Europese Commissie moet de derogatie nog conform het advies vaststellen. Na verwachting zal over een aantal weken de definitieve derogatiebeschikking door Europese Commissie worden afgegeven.

Betekenis van het derogatievoorstel
Het derogatievoorstel houdt in dat bedrijven met minimaal 80% grasland tot 230 of 250 kilogram stikstof uit dierlijke mest per hectare per jaar mogen uitrijden. Dit geldt voor een periode van twee jaren (2018 en 2019). Mogelijk zal er nog een verlenging van de derogatie worden aangevraagd. Hiervoor is de versterkte handhavingsstrategie tegen mestfraude relevant.

De hoeveelheid kilogram stikstof uit dierlijke mest is afhankelijk van de plaats waar de mest wordt gebruikt. In het centrale en zuidelijke zandgebied of lössgebied mag tot 230 kilogram stikstof uit dierlijke mest per hectare worden gebruikt, in andere delen van Nederland tot 250 kilogram. De gebruiksnorm die gold voor boeren die gebruik maakte van de derogatie die gold tot en met 31 december 2017 is daarmee ongewijzigd gebleven.

Op een aantal specifieke punten is het derogatievoorstel echter gewijzigd ten opzichte van de derogatiebeschikking die gold voor de vorige periode 2014 – 2017. Het gaat hierbij om de volgende wijzigingen:

• Er dient voor de nieuwe periode vanaf 2018 een derogatieaanvraag te worden ingediend, waarin verklaard dient te worden dat de aanvraag aan diverse voorwaarden voldoet om in aanmerking te komen voor een vergunning. Vervolgens besluit de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland of een vergunning wordt verleend. Voor de vergunning zal een (beperkte) vergoeding worden gevraagd.
• De derogatiebedrijven dienen hun mineralenadministratie aan te leveren voor 31 maart van het volgende jaar, zodat nagegaan kan worden of aan alle voorschriften is voldaan.
• Bij het overtreden van de derogatievoorschriften kunnen – naast de reguliere boetes die volgens uit de Nederlandse wetgeving – boeren worden uitgesloten van een derogatie in het volgend kalenderjaar.

Daarnaast heeft het voorstel een aantal voorwaarden die gelden voor het scheuren van grasland. Het derogatievoorstel is hiervoor aangepast aan hetgeen in het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn is beschreven. Deze voorwaarden houden het volgende in:

• Grasland mag in 2018 en 2019 ook in de periode tussen 31 mei en 1 september worden gescheurd op zand- en lössgrond.
• Als er in de periode 31 mei – 1 september wordt gescheurd voor graslandvernieuwing op zand- of lössgrond is er geen stikstofbemonsteringsplicht na het scheuren van het grasland, maar geldt een korting op de stikstofgebruiksnorm van 50 kilogram per hectare. Op basis van het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn geldt deze wijziging vanaf 2019 niet meer alleen voor derogatiebedrijven, maar voor alle bedrijven.
• Als gras wordt gescheurd voor maïs op zand- of lössgrond vervalt de stikstofbemonsteringplicht ook en geldt een korting op de stikstofgebruiksnorm van 65 kilogram per hectare. Op basis van het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn geldt deze wijziging vanaf 2021 niet meer alleen voor derogatiebedrijven, maar voor alle bedrijven.

De voornoemde wijzigingen zullen volgens de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit binnenkort in een ministeriële regeling worden opgenomen en gepubliceerd in de Staatscourant. Hierin zullen dus de definitieve voorwaarden worden opgenomen, zoals deze uit derogatiebeschikking van de Europese Commissie volgen. We kijken hier met belangstelling naar uit.

Meer informatie
Heeft u vragen over dit onderwerp? Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Silvie Joosten of een van de andere advocaten van team Food & Agri. Zij zijn u graag van dienst.

Mei 2018