‘Crowdfunding‘ is een (relatief) nieuwe manier voor het financieren van bedrijven. In de kern komt crowdfunding op het volgende neer. Aan veel verschillende mensen (de ‘crowd‘) wordt gevraagd om allemaal een (relatief) klein deel van de totale financiering te lenen (te ‘funden‘) aan een onderneming. Deze wijze van financiering wijkt af van de meer klassieke (bancaire) financiering waarbij er slechts één of enkele partijen zijn die in de totale financieringsbehoefte voorzien.

In Nederland zijn diverse ‘crowdfundingplatforms‘ actief, zoals bijvoorbeeld Collin Crowdfund, OnePlanetCrowd en Capital Circle. De aanpak bij een financieringsaanvraag (de ‘pitch‘) verschilt per platform, net zoals het onderzoek dat plaatsvindt naar de kredietnemer.

Belangrijke vragen bij het verstrekken van een financiering, of die nu wordt verstrekt door een bank of de crowd, verschillen echter niet wezenlijk. De financier wil (onder meer) weten:

• Wat is de totale financieringsbehoefte?
• Wat is het bestedingsdoel van de financiering?
• Wat is de looptijd?
• Wat bedraagt de rentevergoeding?
• Wat is het risico(profiel)?
• Wat is het rendement op de financiering?
• Wat voor zekerheden worden er verstrekt?

Een crowdfundingplatform zal deze informatie van de pitch opnemen in een soort ‘prospectus‘. Het woord prospectus staat in de vorige zin bewust tussen aanhalingstekens. Op het crowdfundingplatform zal meestal duidelijk zijn vermeld dat de verstrekte informatie geen (wettelijke) prospectus is en dat er wordt belegd buiten het toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (de AFM). Daarnaast zal (meestal) zeer duidelijk worden gemaakt dat beleggen via crowdfunding (zeer) risicovol is. Het crowdfundingplatform wil immers voldoen aan haar zorgplicht.

De risicomelding staat er niet voor niets. Het is inmiddels meer dan eens voorgekomen dat een financiering van de crowd moest worden geherfinancierd of niet kon worden terugbetaald. Ook zijn er inmiddels meerdere (deels) door crowdfunding gefinancierde bedrijven failliet gegaan.

Een voorbeeld van zo’n bedrijf is BusinessCompleet.nl BV. De pitch van BusinessCompleet is, op het moment van schrijven van deze bijdrage, nog online raadpleegbaar. Uit de pitch blijkt dat het crowdfundingplatform aandacht heeft besteed aan vorenstaande vragen.

Opvallend is het beschreven risicoprofiel. Dit is verhoogd, maar het betreffende crowdfundingplatform geeft BusinessCompleet wel een voldoende voor haar ‘credit score‘. Daarnaast is ook interessant om op te merken dat diverse zekerheden zijn bedongen. Onder meer is bedongen dat de twee ondernemers zich borg stellen voor de terugbetaling van de schuld. De borgstellingen hebben echter (met name) een moreel karakter, aangezien de bestuurders al hun geld in het bedrijf hebben geïnvesteerd.

De financiering via de crowd slaagt! Op 14 juli 2016 ontvangt BusinessCompleet de gehoopte EUR 350.000,-, minus (vermoedelijk) de kosten voor het crowdfundingplatform. Lang heeft BusinessCompleet niet van de crowdfunding kunnen genieten. Het bedrag wordt, voor een groter deel dan volgt uit de pitch, aangewend ter herfinanciering van de bancaire schuld. Niet veel later, op 6 december 2016, gaat BusinessCompleet failliet. De curator beschrijft de feiten zeer lezenswaardig in zijn Faillissementsverslag (zie met name hoofdstuk 7.5; pagina 10 e.v.).

De curator komt uiteindelijk tot de conclusie dat er mogelijk sprake is van een onrechtmatige daad. De crowd is mogelijk misleid door de pitch. De curator onderneemt echter geen actie. De curator is namelijk van mening dat, indien het juist zou zijn dat de crowd is misleid, hierdoor slechts een deel van de schuldeisers van BusinessCompleet is misleid, namelijk alleen de crowd. De andere schuldeisers van BusinessCompleet hebben immers niet vertrouwd op de pitch. Dit maakt dat de curator – in zijn visie – niet kan optreden. De curator kan namelijk optreden voor de gezamenlijke crediteuren, maar niet voor (bepaalde) individuele crediteuren zoals de crowd. De crowd kan in dezen dus weinig verwachten van de curator.

Wat resteert er voor de crowd? In essentie niets. De individuele investeerders kunnen nog een individuele onrechtmatige daadsactie starten. Bijvoorbeeld tegen het crowdfundingplatform. Het platform valt mogelijk een verwijt te maken, bijvoorbeeld dat er onvoldoende is gecontroleerd of de financiering juist is aangewend, en zal mogelijk verhaal bieden. De procedure tegen het platform zal qua kosten waarschijnlijk niet opwegen tegen de (relatief) kleine crowd-investering. Daarnaast kunnen mogelijk ook de bestuurders worden aangesproken voor de misleidende pitch. Bij de bestuurders valt waarschijnlijk weinig te halen. De borgtocht had slechts morele waarde en een kale kip valt niet te plukken!

In onze nieuwsbrieven houden we u op de hoogte van alle relevante wetsontwikkelingen op het gebied van faillissementsrecht. Heeft u vragen over deze bijdrage of heeft u andere vragen? Neem dan contact op met Lodewijk Hox . U kunt uiteraard ook contact opnemen met een van de andere advocaten van ons team Insolventie & Herstructurering.