Op 1 juli 2019 heeft de kantonrechter Amsterdam  een opvallende uitspraak gewezen in een zaak tussen FNV en schoonmaakplatform Helpling. Deze zaak heeft betrekking op de lopende discussies met betrekking tot de rechtspositie van platformwerkers.

Platformwerkers

Een opkomend fenomeen binnen het arbeidsrecht is de zogeheten platformarbeid. Bedrijven als Deliveroo en Uber geven werkenden hiermee de mogelijkheid hun diensten aan te bieden via een online platform om zo opdrachten te verkrijgen. Arbeidsrechtelijk kan men zich afvragen of de relatie tussen het platform en de werker als arbeidsovereenkomst kwalificeert. Hiervoor wordt in verschillende situaties verschillend geoordeeld. Eerder informeerden wij u hier over in dit artikel.

Kantonrechter Amsterdam: de Helping-zaak

In de Helpling-zaak speelt het volgende. Helpling is een online platform dat schoonmakers koppelt aan huishoudens die op zoek zijn naar hulp in het huishouden. FNV stelt zich in deze procedure op het standpunt dat de relatie tussen Helpling en de schoonmakers als arbeidsovereenkomst kwalificeert waarop onder meer de schoonmaak-cao moet worden toegepast. Helpling stelt daartegenover dat zij slechts een online prikbord is waar schoonmakers en particulieren elkaar kunnen vinden.

De kantonrechter volgt het ‘prikbord argument’ van Helpling niet. Volgens de kantonrechter speelt Helpling een actieve rol in de relatie tussen de schoonmakers en de klant. Zo stelt zij regels aan het tot stand komen en annuleren van de opdrachten en houdt zij zich bezig met de afwikkeling van eventuele klachten. Hoewel Helpling een actieve rol speelt, is echter géén sprake van een arbeidsovereenkomst tussen de schoonmakers en Helpling. De daarvoor vereiste gezagsverhouding ontbreekt. Helpling biedt de schoonmakers weliswaar faciliteiten, zoals agendabeheer en contactmogelijkheden, maar de schoonmakers vullen de werkzaamheden naar eigen inzicht in op het moment dat zij dit zelf wensen. Ook de hoogte van de vergoeding stellen zij zelf vast en volgen in dat kader instructies op van de klant en niet van Helpling. Jegens Helpling zijn de schoonmakers slechts aan de algemene voorwaarden voor gebruik van het platform verbonden.

Hoewel tussen Helpling en de schoonmakers dus geen arbeidsovereenkomst bestaat, acht de kantonrechter een arbeidsovereenkomst wél aanwezig in de relatie tussen de schoonmaker en de klant. De klant betaalt immers loon, heeft gezag over de uitvoering van de werkzaamheden en de werkzaamheden worden ten behoeve van de klant verricht. De arbeidsovereenkomsten vallen volgens de kantonrechter wel onder de Regeling Dienstverlening aan huis , waardoor slechts een beperkt arbeidsrechtregime geldt. Zo hebben de schoonmakers wel recht op het minimumloon, maar niet op voorzieningen zoals loondoorbetaling bij ziekte en daarnaast is op de arbeidsovereenkomst een lichter ontslagregime van toepassing.

Doordat tussen de schoonmakers en de klanten een arbeidsovereenkomst tot stand komt, wordt de rol van Helpling door de kantonrechter Amsterdam wel aangemerkt als een vorm van arbeidsbemiddeling in de zin van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi). Met arbeidsbemiddeling wordt bedoeld het behulpzaam zijn van een werkgever dan wel werkzoekende bij het zoeken naar arbeidskrachten of werkgelegenheid in het kader van een arbeidsovereenkomst. Voor het verrichten van arbeidsbemiddeling mag volgens de Waadi geen tegenprestatie worden bedongen. Helpling handelt derhalve in strijd met de Waadi, omdat zij van de schoonmakers een commissie vraagt voor het gebruik van haar online platform. Met een duidelijk oordeel bepaalt de kantonrechter daarom dat Helpling deze commissie per 1 augustus 2019 níet meer bij de schoonmakers in rekening mag brengen. Doet zij dit wel, dan verbeurt zij een dwangsom van EUR 2.500,- per dag (met een maximum van EUR 50.000,-).

Tot slot

Uit deze uitspraak blijkt dat de feiten en omstandigheden het verschil kunnen uitmaken. Voor aanbieders van online platformen is het van belang de actualiteiten goed in de gaten te houden.

Heeft u vragen over platformwerk of over arbeidsovereenkomsten in meer algemene zin? Neem dan contact op met een van onze arbeidsrechtspecialisten. Wij helpen u graag verder!

Blijf ook direct op de hoogte van de belangrijkste Arbeidsrecht ontwikkelingen en volg de LinkedIn Showcasepagina van Team Arbeidsrecht

10 juli 2019