De curator als verwerkingsverantwoordelijke

De curator in faillissement wordt regelmatig geconfronteerd met de verwerking van persoonsgegevens. Denk hierbij aan klantgegevens en gegevens van (oud-)werknemers. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) beschermt persoonsgegevens en merkt de curator aan als verwerkingsverantwoordelijke.

Als verwerkingsverantwoordelijke is de curator verantwoordelijk voor een rechtmatige, behoorlijke en transparante verwerking van persoonsgegevens. Dit houdt onder meer in dat de curator een grondslag nodig heeft voor iedere verwerking van persoonsgegevens en de verwerking noodzakelijk moet zijn.

Verwerkingsgrondslagen curator

De AVG kent zes verwerkingsgrondslagen. De grondslagen voor verwerking zijn opgenomen in artikel 6 van de AVG. Voor de curator lijken vooral de verwerkingsgrondslagen uitoefening van een taak van algemeen belang.

Op de vraag of de taak van de curator als taak van algemeen belang kwalificeert, lijkt geen duidelijk antwoord te bestaan. Hierdoor is het twijfelachtig of en zo ja, in welke gevallen, een curator zich op een taak van algemeen belang kan beroepen.

Er lijkt evenmin sprake te zijn van een wettelijke verplichting voor de curator om persoonsgegevens te verwerken. Om een wettelijke plicht aan te kunnen nemen, moet namelijk sprake zijn van een vast omkaderde verplichting. Met andere woorden, er mag niet te veel beleidsruimte bestaan voor de curator. Nu de curator over het algemeen de nodige beleidsvrijheid heeft bij de afwikkeling van een faillissement, lijkt ook verwerking op grond van een wettelijke plicht niet aan de orde.

Uit bovenstaande blijkt dat de curator zich bij de verwerking van persoonsgegevens in faillissement noch op de uitoefening van een taak van algemeen belang, noch op een wettelijke verplichting kan beroepen. Op welke verwerkingsgrondslag de curator in faillissement zich dan wel kan beroepen, is tot op heden niet duidelijk.

Concept wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming

Deze onpraktische situatie is ook de wetgever opgevallen. Om duidelijkheid te scheppen over de verwerkingsgrondslag voor de curator in faillissement, is het concept wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming (Verzamelwet) in voorbereiding. De Verzamelwet introduceert artikel 68a faillissementswet (Fw). Dit artikel bepaalt dat de verwerking van persoonsgegevens door de curator bij de afwikkeling van een faillissement wordt aangemerkt als een taak van algemeen belang.

Lastig blijft wel de vraag wanneer de verwerking van persoonsgegevens noodzakelijk is voor afwikkeling van een failissement. Daarom geeft lid 2 van het voorgestelde artikel 68a Fw een opsomming van twaalf handelingen die onder noodzakelijke gegevensverwerkingen vallen. Enkele voorbeelden zijn:

• het oorzaken- en onregelmatighedenonderzoek;
• het voortzetten, verkopen of afwikkelen van bedrijfsactiviteiten, en;
• het vervreemden van goederen aan derden.

Van belang is dat de opsomming van handelingen in lid 2 niet uitputtend is en dat ook andere handelingen onder noodzakelijke gegevensverwerkingen kunnen vallen. Wel dient de curator zich af te vragen of de verwerking van persoonsgegevens werkelijk noodzakelijk is. Ook als betreffende handeling in de opsomming wordt genoemd.

Tot slot

De Verzamelwet schept meer duidelijkheid voor de curator en betrokkenen. Dit door te bepalen dat de verwerking van persoonsgegevens door de curator bij de afwikkeling van een faillissement een taak van algemeen belang is. Ook geeft de wetgever duidelijkheid welke gegevensverwerkingen in ieder geval kwalificeren als een taak van algemeen belang. Onduidelijk blijft echter welke andere gegevensverwerkingen noodzakelijk zijn voor de uitoefening van de taak van de curator.

Vooralsnog is niet bekend wanneer de Verzamelwet in werking zal treden. De Verzamelwet zal eerst door de Tweede en Eerste Kamer behandeld en aangenomen moeten worden. Tot dat moment doet de curator er verstandig aan zijn verwerkingsgrondslag goed te motiveren. Daarnaast kan hij zo nodig toestemming aan de betrokkenen vragen om bezwaren en klachten te voorkomen.

Meer informatie

Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Robbert van Roij of een van onze andere leden van het team Gegevensbescherming & Privacy van Boels Zanders Advocaten.

 

Maart 2022