In de praktijk gebeurt het veelvuldig dat een schuldenaar zijn schulden onbetaald laat. Vaak kunnen hier legitieme redenen aan ten grondslag liggen (bijvoorbeeld als hij gebruik maakt van zijn opschortingsrecht). Het gebeurt echter ook dat schulden om niet-legitieme redenen niet worden voldaan. Wanneer een schuldenaar (nadat hij tot betaling is gesommeerd) blijft weigeren om zijn schulden te voldoen, kan zijn schuldeiser zijn faillissement aanvragen als incassomiddel. Hoewel een faillissementsaanvraag een legitiem pressiemiddel is om iemand tot betaling te dwingen, kan onder omstandigheden een faillissementsaanvraag als misbruik van bevoegdheid kwalificeren. Recentelijk heeft de Rechtbank Amsterdam hier een vonnis over gewezen (zie uitspraak: ECLI:NL:RBAMS:2016:5697). De casus was als volgt.

Op 29 januari 2007 heeft Leicester Square Holding (LSH) 6,33% van de aandelen in de vennootschap Reddion gekocht. In de aandelenkoopovereenkomst zijn de verkopende aandeelhouder en LSH een zogenaamde earn out-regeling overeengekomen ten aanzien van de te betalen koopsom. De verkopende aandeelhouder heeft vervolgens in het jaar 2010 haar vorderingen op LSH aan De Grote Zandschulp (DGZ) verpand. Op enig moment vordert DGZ betaling van LSH op basis van de earn out-regeling, waarna een geschil ontstaat over de wijze van de earnout-berekening. Kennelijk zijn partijen hier niet uitgekomen want DGZ heeft in januari 2015 het faillissement van LSH aangevraagd als pressiemiddel tot betaling van het restant van de koopsom. Aangezien LSH niet tot betaling overging, trok DGZ de faillissementsaanvraag in en startte zij een procedure tegen LSH, waarin DGZ van LSH betaling vorderde van een bedrag van (ongeveer) EUR 200.000. In reconventie vorderde LSH een verklaring voor recht dat DGZ misbruik had gemaakt van haar procesbevoegdheid door het faillissement aan te vragen.

Ten aanzien van de vraag of DGZ misbruik had gemaakt van haar (proces)bevoegdheid door het faillissement aan te vragen van LSH, overwoog de rechtbank dat van misbruik pas sprake zou kunnen zijn als de faillissementsaanvraag gebaseerd was op feiten en omstandigheden waarvan DGZ wist dat deze onjuist waren of de faillissementsaanvraag had gebaseerd op stellingen waarvan zij op voorhand moest begrijpen dat deze geen kans van slagen hadden.

Verder overwoog de rechtbank dat de enkele omstandigheid dat een faillissementsaanvraag als pressiemiddel wordt aangewend, nog geen misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen oplevert. Of in een geval sprake is van misbruik van bevoegdheid, moet beoordeeld worden naar de feiten en omstandigheden van het geval. In de onderhavige casus had LSH een deel van de vordering op grond van de earn out-regeling aan DGZ betaald. Het deel van de vordering dat zij onbetaald had gelaten, liet zij onbetaald omdat tussen partijen discussie bestond over de hoogte van het bedrag. Dat enkele feit was volgens de rechtbank onvoldoende om te spreken dat LSH verkeerde in een toestand van te hebben opgehouden te betalen. Die toestand was er niet omdat de verschuldigdheid nu juist goed gemotiveerd ter discussie was gesteld. Nu DGZ ondanks het ontbreken van deze toestand betaling van het restant wilde afdwingen door middel van het indienen van een faillissementsrekest, heeft zij zich volgens de rechtbank schuldig gemaakt aan misbruik van procesrecht. Hierdoor heeft DGZ onrechtmatig jegens LSH gehandeld, waardoor zij verplicht is de schade (bestaande uit de daadwerkelijk gemaakte advocaatkosten), te vergoeden aan LSH.

Het voorgaande vonnis laat zien dat een faillissementsaanvraag dus niet altijd het juiste incassomiddel is om een vordering te innen. Zeker niet als het een vordering betreft die nog niet onomstotelijk vaststaat. Het is daarom raadzaam om vooraf goed te bedenken of niet via een andere weg een vordering geïnd kan worden. Wilt u weten welk incassotraject voor u het beste is, laat u dan vooraf door één van onze advocaten van de sectie Insolventie & Herstructurering informeren.

In onze nieuwsbrieven houden we u op de hoogte van alle relevante wetsontwikkelingen op het gebied van faillissementsrecht. Wilt u meer informatie over dit onderwerp of heeft u andere vragen? Neem dan contact op met de advocaten van ons team Insolventie & Herstructurering.

 

Publicatie uit nieuwsbrief Insolutions november 2016. Klik hier voor de nieuwsbrief.