Op 29 januari 2021 heeft het Gerechtshof Den Haag beslist dat de Nigeriaanse dochtervennootschap van Shell aansprakelijk is voor de gevolgen van twee olielekkages van pijpleidingen en een olieput in Nigeria tussen 2004 en 2007. Shell staat tegenover vier Nigeriaanse boeren en Milieudefensie. Het gerechtshof moest naar Nigeriaans recht oordelen over de zorgplicht van Shell.

De Nederlandse rechter en Nigeriaans recht

De Nederlandse rechter moest deze zaak materieel (inhoudelijk) beoordelen naar Nigeriaans recht. Op de wijze van procederen is daarentegen het Nederlands procesrecht van toepassing. Zo worden de stelplicht en de bewijslastverdeling beheerst door de lex fori. De materieelrechtelijke kant van het proces, zoals de vraag welke sancties opgelegd kunnen worden moet wél naar Nigeriaans recht worden beoordeeld. Het hof geeft in deze zaak een lesje Nigeriaans recht, waarbij hij de bronnen van Nigeriaans federaal burgerlijk recht en het Nigeriaans rechtssysteem bespreekt, alvorens tot een inhoudelijke beoordeling te komen.

Zorgplicht van Shell

Shell heeft een zorgplicht om haar leidingen te beschermen, te onderhouden en te repareren, aldus het hof. Op het moment dat er schade ontstaat door nalatigheid van Shell in haar zorgplicht, is zij hiervoor aansprakelijk. Aansprakelijkheid blijft uit als blijkt dat de schade het enkele gevolg is van het eigen handelen van de benadeelde of als sprake is van een kwaadwillige daad, zoals sabotage. Shell verweerde zich door te stellen dat de lekkages het gevolg waren van sabotage aan de pijpleidingen. Het hof achtte dat niet bewezen, waarbij het hof volgens het Nigeriaans recht een hoge bewijslat moest hanteren. Daarnaast oordeelde het hof dat Shell een lekdetectie systeem had moeten installeren, omdat daarmee de olietoevoer (eerder) stilgelegd had kunnen worden toen sprake bleek te zijn van een lekkage. Door dit niet te doen, heeft Shell de omvang van de schade onnodig laten verruimen.

Gevolgen voor Shell

Shell is veroordeeld tot betaling van schadevergoeding aan de Nigeriaanse boeren. De hoogte van de schadevergoeding zal worden bepaald in een zogenaamde schadestaatprocedure. Over een derde lekkage moet nog worden beslist, omdat daarvan wel vaststaat dat de lekkende pijpleiding is gesaboteerd.

Meer informatie

Wilt u meer weten over aansprakelijkheid of heeft u hulp nodig bij het verhaal van schade? Neem dan contact op met een van onze specialisten van het team proces- en aansprakelijkheid. Wij helpen u graag verder!

Januari 2021