De Corporate Governance Code richt zich op de governance van Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen en geeft een richtsnoer voor de verhoudingen tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de aandeelhouders. Governance gaat over besturen en beheersen, over verantwoordelijkheid en zeggenschap en over toezicht en verantwoording. Op 8 december 2016 heeft de Monitoring Commissie Corporate Governance Code de herziene Corporate Governance Code (de “Code“) gepubliceerd. De Code treedt in werking op 1 januari 2017. In bestuursverslagen over 2017 zal voor het eerst verantwoording dienen te worden afgelegd over de naleving van de Code. De belangrijkste vernieuwingen zijn het centraal stellen van lange termijn waardecreatie en de introductie van cultuur als onderdeel van goede corporate governance. De Code is bovendien op vele andere punten geactualiseerd. De belangrijkste vernieuwingen en enkele actualiseringen worden hierna kort besproken.

Lange termijn waardecreatie
Het bestuur dient een visie te ontwikkelen die is gericht op lange termijn waardecreatie van de vennootschap. Het bestuur dient daartoe een passende strategie te formuleren. De raad van commissarissen dient op grond van de herziene Code tijdig te worden betrokken bij het formuleren van de strategie ter realisatie van de lange termijn waardecreatie.

Introductie van cultuur
De realisatie van lange termijn waardecreatie is onlosmakelijk verbonden met de cultuur binnen de vennootschap. Van bestuurders en commissarissen wordt verwacht dat zij een cultuur creëren die het gewenste gedrag en integer handelen stimuleert. Het bestuur dient gedrag te stimuleren dat aansluit bij de waarden in de vennootschap. Het draagt die waarden uit door het tonen van voorbeeldgedrag.

Risicomanagement
In de herziene Code is uiteengezet wat van vennootschappen wordt verwacht op het gebied van risicomanagement en op welke wijze zij daarover verantwoording afleggen. Van het bestuur wordt in dit kader verwacht dat het de risico’s die zijn verbonden aan de strategie en de activiteiten van de vennootschap inventariseert en analyseert. 

Checks and balances
De inrichting van het bestuur en de raad van commissarissen was in de Code 2008 al uitgewerkt. Nieuwe accenten zijn aangebracht die bijdragen aan checks and balances, goed ondernemingsbestuur en onafhankelijk toezicht. Onmisbaar voor de lange termijn waardecreatie is een diverse samenstelling van de raad van commissarissen en het bestuur, zowel wat betreft de verhouding man/vrouw als met betrekking tot deskundigheid, achtergrond en competenties.

Verantwoord belonen
In de Code worden geen directe eisen aan de hoogte van beloningen gesteld. Nieuw in de Code is dat van de raad van commissarissen wordt verwacht dat ook de visie van de bestuurders wordt betrokken bij het vaststellen van de hoogte en de structuur van diens beloning. De bestuurder dient vanuit een breed perspectief kritisch naar zijn eigen beloning te kijken. Een andere vernieuwing is de transparantie over de verhoudingen tussen de beloningen van bestuurders en die van werknemers. De vergoeding bij ontslag (indien van toepassing) bedraagt maximaal eenmaal het jaarsalaris (het vaste deel van de beloning).

De mogelijkheid om commissarissen te belonen in aandelen (zoals in de consultatieversie voorgesteld) is niet overgenomen in de Code.

Bestuur
Nieuw ten opzichte van de vorige Code is dat het bestuur jaarlijks zijn eigen functioneren als collectief en dat van de individuele bestuurders evalueert. Bovendien kunnen het bestuur en de raad van commissarissen voortaan, ieder voor hun eigen orgaan, beoordelen op welke onderdelen zij behoefte hebben aan training of opleiding.

Het bestuur dient op grond van de Code in haar bestuursverslag te verklaren dat:

• het verslag in voldoende mate inzicht geeft in de tekortkomingen in de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen;
• in het verslag de materiële risico’s en onzekerheden zijn vermeld die relevant zijn voor de continuïteit van de vennootschap in de periode van de navolgende twaalf maanden;
• het naar de huidige stand van zaken gerechtvaardigd is dat de financiële verslaglegging van de vennootschap is opgesteld op “going concern” basis

Belangenverstrengeling
De Code bepaalt dat een tegenstrijdig belang kan bestaan wanneer de vennootschap voornemens is een transactie aan te gaan met een rechtspersoon:

1. waarin een bestuurder of commissaris persoonlijk een materieel financieel belang houdt; of
2. waarvan een bestuurder of commissaris een familierechtelijke verhouding heeft met een bestuurder of commissaris van de vennootschap.

De bepaling dat sprake kan zijn van een tegenstrijdig belang wanneer een transactie wordt aangegaan met een rechtspersoon waarbij een bestuurder of commissaris van de vennootschap een bestuurs- of toezichthoudende functie vervult (Code 2008) is thans geschrapt.

De rol van de aandeelhouder
De Code benadrukt dat aandeelhouders een eigen verantwoordelijkheid hebben bij de realisatie van lange termijn waardecreatie. Daarnaast bepaalt de Code dat aandeelhouders hun agenderingsrecht pas uitoefenen nadat daarover overleg heeft plaatsgevonden met het bestuur. Aan het bestuur wordt daarbij een redelijke responstijd gegund en het bestuur dient aan het einde van die responstijd verslag te doen van het overleg.

De Code bepaalt verder nog dat certificering van aandelen niet mag worden gebruikt als beschermingsmaatregel.

Reikwijdte Code en naleving
Het bestuur en de raad van commissarissen zijn verantwoordelijk voor de corporate governance van de vennootschap en voor de naleving van de Code. Van het bestuur en de raad van commissarissen wordt verwacht dat zij verantwoording afleggen aan de algemene vergadering van aandeelhouders over de naleving van de Code en dat zij afwijkingen van de principes en best practice bepalingen voorzien van een inhoudelijke en inzichtelijke uitleg.

Meer informatie
Wilt u meer informatie over dit onderwerp of heeft u andere vragen, neem dan contact met ons op. Wij zijn u graag van dienst. 

23 december 2016