In de voedingsmiddelenindustrie maken steeds meer producenten gebruik van het predicaat biologisch. Maar wanneer is er sprake van ‘biologisch’? Aan welke eisen moet je als producent voldoen voordat je je producten van dit etiket mag voorzien?

Een biologisch product is afkomstig van biologische landbouw. Het keurmerk wordt veelal gebruikt bij producten zoals vlees, brood, eieren, fruit, melk en melkproducten. Het kenmerk dat biologische producten onderscheidt van de niet-biologische producten, is dat zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met milieu- en dierenwelzijn.

Doelstellingen en wetgeving
Binnen de Europese Unie is veel aandacht voor duurzame productie van voedingsmiddelen en het tegengaan van misleidende reclame voor consumenten door het onjuist gebruiken van etiketten op voedingsmiddelen. Om te voorkomen dat op producten ten onrechte het keurmerk biologisch wordt vermeld, is de Verordening inzake de biologische productie en etikettering van producten (EG) 834/2007 opgesteld. Daarnaast is een meer specifieke Verordening (EG) 889/2008 van kracht, waarin gedetailleerd is uitgewerkt op welke wijze uitvoering moet worden gegeven aan de productie en etikettering van biologische producten. In Nederland is de Europese regelgeving opgenomen in de Landbouwkwaliteitswet en het Landbouwkwaliteitsbesluit.

De algemene doelstellingen van de Europese wetgever is het tot stand brengen van een duurzaam beheerssysteem voor landbouw, met verantwoord gebruik van water, bodem en lucht en het produceren van producten met een hoge kwaliteit en een rijke verscheidenheid aan levensmiddelen.

Keurmerk biologisch
Wanneer een product in de Europese Unie biologisch is geproduceerd, wordt het Europees biologisch keurmerk vermeld. Door vermelding van dit keurmerk wordt duidelijk dat het product voldoet aan alle regelgeving die van toepassing is op de productie van biologische voedingsmiddelen in Europa.

in In Nederland worden, naast het Europese keurmerk, nog twee andere keurmerken gebruikt, namelijk Demeter en het EKO-keurmerk. Producten met deze keurmerken voldoen aan dezelfde eisen als producten met het Europees biologische keurmerk.

Productievoorschriften
Wil een producent het keurmerk biologisch dragen dan moet hij zich houden aan verschillende productievoorschriften. Het gebruik van genetisch gemodificeerde organisme (GGO’s) is in het productieproces uitdrukkelijk verboden, evenals het gebruik van producten die zijn geproduceerd met GGO’s. Ook is het gebruik van ioniserende bestraling niet toegestaan.

De Verordeningen maken een onderscheid tussen de productie van de verschillende levensmiddelen, denk bijvoorbeeld aan plantaardige levensmiddelen en de veehouderij. De Verordening bevat per productieproces en per voedselindustrie een zeer gedetailleerde beschrijving van de daarvoor geldende eisen. Kort samengevat komen deze neer op op een goede kwaliteit van de grond, goede behandeling van de dieren, het voeren van dieren met biologisch voer, het uitsluiten van groeibevorderaars en het beperken van het gebruik van schadelijke gewasbeschermingsmiddelen en technische hulpstoffen.

Controlesysteem
In elke lidstaat is een bevoegde autoriteit aangewezen die verantwoordelijk is voor de controles van de verplichtingen die voortvloeien uit de geldende regelgeving. De bevoegde autoriteit in Nederland is Skal Biocontrole (Skal). Zij zet zich in voor aantoonbare betrouwbaarheid van biologische producten en werkt in opdracht van het ministerie van Economische Zaken.

Uit artikel 92 Verordening (EG) 889/2008 volgt dat Skal zelf een catalogus opstelt met een overzicht van wat zij aanmerkt als een inbreuk en welke maatregelen worden opgelegd. De maatregelen variëren afhankelijk van de afwijking die is geconstateerd. Zo kan er een hersteltermijn worden opgelegd en kan besloten worden dat het keurmerk van het product af moet. Bij ernstige overtredingen wordt een tuchtrechtelijke sanctie opgelegd of verliest de producent zijn certificering. Een tuchtrechtelijke sanctie kan bestaan uit een berisping of het opleggen van een geldboete. Tegen de opgelegde sancties kan door de producent bezwaar of beroep worden ingesteld.

Overgaan op biologische productie
Denkt u er als landbouwproducent over na om over te stappen op biologische productie? In dat geval moet je je aanmelden bij de bevoegde autoriteit Skal. Zij zullen overgaan tot de beoordeling of het bedrijfsproces in overeenstemming is met de daarvoor geldende voorschriften. Wanneer de onderzoeksresultaten positief zijn wordt door Skal een certificaat afgegeven op basis waarvan het keurmerk biologisch mag worden gebruikt.

Meer informatie
Heeft u nog vragen over dit onderwerp? Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Merel Lentjes of een van de andere advocaten van team Food & Agri. Zij zijn u graag van dienst.

Oktober 2017