Het kabinet heeft ingestemd met een noodwet waarin verschillende (voornamelijk tijdelijke) voorzieningen zijn opgenomen om de continuïteit van het rechtsverkeer te waarborgen gedurende de coronacrisis. Op aandringen van onder meer het EPN (Vereniging van Estateplanners in het Notariaat) heeft het kabinet ook een voorziening opgenomen die het tijdelijk mogelijk maakt om via bijvoorbeeld Skype (of een andere videobelverbinding) een testament op te laten stellen of wijzigen.

Vormvoorschriften
De voorgestelde voorziening is noodzakelijk omdat normaliter voor het opstellen van een testament verschillende vormvoorschriften gelden, waaronder de eis dat een testament in het bijzijn van een notaris door de testateur moet worden ondertekend. Gebeurt dit niet, dan is het testament niet rechtsgeldig. Bij het opstellen van een testament mag geen gebruik worden gemaakt van een volmacht. Onder de huidige beperkende omstandigheden in verband met de coronacrisis kan dit voor problemen zorgen bijvoorbeeld voor de mensen die in het ziekenhuis liggen of in quarantaine zitten.

De wet voorziet overigens ook nu al in de mogelijkheid om in buitengewone omstandigheden, waaronder crises en besmettelijke ziekten, een noodtestament te maken. Maar ook aan deze noodtestamenten verbindt de wet verschillende vormvoorschriften, waaronder het verplicht aanwezig zijn van twee getuigen. Het zal niet verbazen dat dergelijke noodtestamenten in de huidige situatie geen bruikbaar alternatief bieden. Reden waarom in de nieuwe noodwet een voorziening is opgenomen waardoor testamenten ‘op afstand’ kunnen worden opgesteld.

Het skypetestament
Met de voorgestelde regeling kan de notaris toch een testament opstellen ook als de testateur als gevolg van de coronacrisis niet in staat is om in persoon te verschijnen. Hierbij dient gebruik te worden gemaakt van zogenaamde audiovisuele communicatiemiddelen, bijvoorbeeld Skype, waarmee de notaris de identiteit van de testateur kan vaststellen en waarmee de notaris direct met de testateur kan communiceren. De notaris moet van het feit dat gebruik is gemaakt van tweezijde audiovisuele communicatiemiddelen melding maken in de akte.

De mogelijkheid om via deze weg een testament op te stellen, kwijt de notaris er niet van om de gebruikelijke zorgvuldigheid in acht te nemen. De notaris dient zich er ook bij het opmaken van een noodtestament van te vergewissen dat de testateur de inhoud van het testament begrijpt en bij het opstellen hiervan niet onder invloed van derden staat.

Inwerkingtreding
Wanneer de noodwet in werking zal treden is nog niet duidelijk. Wel is duidelijk dat aan de voorziening met betrekking tot de testamenten terugwerkende kracht wordt gegeven tot en met 16 maart 2020. Dit betekent dat reeds verleden testamenten vanaf 16 maart 2020 ook rechtsgeldig zijn, mits zij voldoen aan de hierboven genoemde voorwaarden. Daarnaast is ook al duidelijk dat de mogelijkheid tot het opstellen van een Skypetestament in beginsel zal gelden tot 1 september 2020. Dit tijdstip kan indien nodig telkens verlengd worden met de duur van twee maanden.

Meer informatie
Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met de familierechtadvocaten van ons team Familierecht.

16 april 2020