Wanneer een onderneming minstens 50 werknemers telt, is deze verplicht een ondernemingsraad (OR) in te stellen. Dit in het belang van het goed functioneren van de onderneming. Deze verplichting geldt ook voor een ondernemer die meerdere ondernemingen drijft, met in totaal minstens 50 werknemers. Indien de ondernemer meerdere ondernemingen drijft, kan deze er voor kiezen voor iedere onderneming een eigen OR in te stellen, zodat de medezeggenschap binnen iedere onderneming is gewaarborgd. Er bestaat echter ook de mogelijk om voor de ondernemingen gezamenlijk een OR in te stellen, die boven dan wel in plaats van de afzonderlijke ondernemingsraden bestaat. Op deze manier kan medezeggenschap met betrekking tot gemeenschappelijk beleid beter worden gewaarborgd. Er bestaan verschillende medezeggenschapsstructuren om dit te realiseren. Zo kan gekozen worden voor een overkoepelende centrale ondernemingsraad (COR) of groepsondernemingsraad (GOR). Wenst de ondernemer echter één orgaan voor meerdere ondernemingen, dan is de gemeenschappelijke ondernemingsraad (GMOR) een optie.

Wanneer welke vorm van medezeggenschap?
De COR en de GOR zijn overkoepelende medezeggenschapsorganen die boven de afzonderlijke ondernemingsraden staan. De COR wordt ingesteld uit leden van de ondernemingsraden van alle ondernemingen binnen een groep. Bij de GOR gebeurt in feite hetzelfde, maar dan voor een gedeelte van die ondernemingen.  Bij beide vormen behouden de onderliggende ondernemingen dus ieder hun eigen OR. Uit hun midden worden de leden van de COR of GOR gekozen.

De GMOR daarentegen betreft geen overkoepelend orgaan. Deze wordt ingesteld in plaats van de naast elkaar bestaande afzonderlijke ondernemingsraden. Voor alle of een aantal ondernemingen zal dan slechts één gezamenlijke OR bestaan. De leden daarvan worden direct gekozen door de kiesgerechtigde werknemers van de betreffende ondernemingen.

Hoewel zowel de COR, de GOR als de GMOR kunnen worden ingezet in een groep met meerdere ondernemingen, is de ondernemer niet volledig vrij in zijn keuze. Voor alle vormen geldt dat de ondernemer moet kiezen voor de medezeggenschapsvorm die het meest bevorderlijk is voor een goede toepassing van de regels uit de Wet op de Ondernemingsraden. De ondernemer zal zich dus moeten afvragen welke vorm het meest bevorderlijk is voor een effectieve medezeggenschap binnen de ondernemingen. Dit is erg afhankelijk van de omstandigheden van het geval. De COR en GOR bieden de mogelijkheid om de niet-gemeenschappelijke onderwerpen op een medezeggenschapsniveau te houden die het dichtst bij de betrokken werknemers ligt. Blijkens de jurisprudentie is daarentegen de GMOR het aangewezen orgaan, indien een zodanige samenhang bestaat tussen de verschillende ondernemingen, dat het instellen van aparte ondernemingsraden niet zinvol is. Ook kan een GMOR worden ingesteld indien de aparte ondernemingen gezamenlijk wel voldoen aan het getalscriterium (ten minste 50 werknemer), maar afzonderlijk van elkaar niet.

Om te bepalen of een grote samenhang bestaat tussen de verschillende ondernemingen, moet worden gekeken naar uiteenlopende factoren. Vooral van belang zijn het bestaan van samenhang in het strategisch en financieel beleid, vergelijkbare werkzaamheden en een vergelijkbare bestuursstructuur. Ook van belang zijn de fysieke afstand tussen de ondernemingen en de wensen van de werknemers. Blijkt uit deze factoren dat een grote samenhang bestaat binnen de groep, dan moet de instelling van een GMOR worden overwogen. Voor reeds bestaande medezeggenschapsorganen bestaat de mogelijkheid dit af te dwingen bij de rechter. Hebben de verschillende ondernemingen echter uiteenlopende werkzaamheden, doch bestaat daarnaast ook een gemeenschappelijk beleid? Dan biedt de COR of de GOR mogelijk uitkomst.

Conclusie
Wanneer een ondernemer meerdere ondernemingen drijft, is het van groot belang stil te staan bij de manier waarop de medezeggenschap wordt vormgegeven. Hiervoor bestaan verschillende mogelijkheden. Een GMOR kan kosten- en tijdbesparend zijn, nu geen aparte ondernemingsraden in stand hoeven te worden gehouden en onderwerpen in één ondernemingsraad kunnen worden behandeld. Wenst men de medezeggenschap echter dichter bij het niveau van de werknemers te houden en slechts voor gemeenschappelijk beleid een oplossing te creëren, dan is de COR of de GOR mogelijk een geschiktere optie.

Meer informatie
Heeft u vragen over de wijze waarop u de medezeggenschap binnen uw onderneming(en) het beste kan vormgegeven? Neem dan contact op met een van de specialisten van team Arbeidsrecht! Wij helpen u graag!

 

Oktober 2019