De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is belast met toezicht en handhaving van wet- en regelgeving op het gebied van voedselveiligheid, dierengezondheid en dierenwelzijn. Hierbij vervult zij een dubbelfunctie: enerzijds voert de NVWA reguliere controles uit, anderzijds is zij belast met de opsporing van mogelijke strafbare feiten. De NVWA beschikt daarbij over een breed scala aan controle- en opsporingsbevoegdheden, evenals over diverse sanctiemogelijkheden. Over de verschillende taken en bevoegdheden van de NVWA publiceerden wij eerder op onze website.

Onderzoeksrapport

Recentelijk is een rapport verschenen waarin de toezichthoudende taak van de NVWA nader is onderzocht. Het rapport is in opdracht van minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (de “Minister”) opgemaakt door onderzoekers van Deloitte. Het onderzoek heeft zich toegespitst op de vraag op de beschikbare capaciteit van de NVWA toereikend voor het takenpakket van de NVWA. Tot het takenpakket van de NVWA behoren de controle op onder andere voedselveiligheid, productveiligheid en de gezondheid van dieren en planten. Daarbij dient de NVWA te voldoen aan onder andere de Europese Verordening (EG) nr. 178/2002 inzake algemene kwaliteitseisen voor product- en voedselveiligheid en Verordening (EU) 2017/625 inzake controles op naleving van levensmiddelen- en diervoederwetgeving.

Uit het rapport is naar voren gekomen dat de NVWA op 100 van de 152 toezichtstaken tekort schiet. Dit vloeit voort uit de niet toereikende capaciteit van de NVWA voor het uitvoeren van haar takenpakket. Zo schiet de controle op voedselveiligheid tekort, omdat slechts 6% van de bedrijven in de levensmiddelenindustrie jaarlijks bij de NVWA in beeld komen. Op het gebied van niet eetbare consumentengoederen is het gebrek aan toezicht nog groter. Zo heeft de NVWA slechts 1 procent van de producenten in beeld. Tot slot is de capaciteit voor de controle op producten met sporen van pinda’s, gluten of noten beperkt.

Bezuinigingen

Volgens de onderzoekers zijn de problemen bij de NVWA voor een groot deel ontstaan door het jarenlange personeelstekort. Dit tekort heeft tot hoge werkdruk geleid. Volgens de Minister is er een gebrek aan ‘focus en balans’ bij de NVWA. In het kader van kostenbesparingen zijn verschillende toezichthouders enkelen jaren geleden samengevoegd tot de NVWA. De gedachte hierachter was dat een grote toezichthouder ‘schaalvoordelen’ zou opleveren en daarmee kosten konden worden bespaard. Dit lijkt niet het gewenste resultaat op te leveren.

Toekomst

Duidelijk is dus dat er iets zal moeten veranderen. De Minister heeft vorig jaar extra geld voor controle op mest en productveiligheid vrijgemaakt. Daarnaast zijn in het jaarplan voor 2020 aanvullende middelen en capaciteit beschikbaar gesteld. De Minister zet in op ‘herbezinning’ en wil daarmee een fundamenteel andere aanpak bewerkstelligen en een andere weg inslaan. Volgens de Minister moet van de fouten uit het verleden worden geleerd. Ze wil een aanpak van beheersbare stappen en benadrukt daarbij dat het oplossen van de problemen bij de NVWA een weg van de lange adem is. Hierbij moet volgens de minister continue worden bijgestuurd zodat de NVWA weer een solide invulling aan haar taken kan geven.

Meer informatie

Wij volgen de ontwikkelingen binnen de NVWA op de voet. Heeft u vragen over de toezichthoudende taak van de NVWA of wilt u meer informatie over dit onderwerp? Dan kunt u contact opnemen met Merel Lentjes of een van de advocaten van Team Food & Agri.

November 2020