Indien een onderneming in de toestand verkeert waarin zij heeft opgehouden te betalen, dan kan deze zowel op eigen verzoek als op verzoek van een schuldeiser failliet worden verklaard. In het laatste geval moet de schuldeiser bij zijn verzoek het bestaan van minstens één steunvordering aantonen. Het bestaan van deze vorderingen moet na een kort onderzoek eenvoudig blijken. Verder moet ten minste één van deze vorderingen opeisbaar te zijn.

Op basis van het voorgaande zou kunnen worden geconcludeerd dat iedere  onderneming die niet meer in staat is aan haar verplichtingen te voldoen failliet dient te worden verklaard. Zoals echter uit de hiernavolgende uitspraak blijkt, hoeft dat niet zo te zijn.   

Misbruik van bevoegdheid

In een vonnis van 16 augustus 2022 van de Rechtbank Rotterdam wordt overwogen dat een faillietverklaring op eigen verzoek als misbruik van bevoegdheid kan worden aangemerkt, indien er geen baten aanwezig zijn. Volgens de rechtbank ligt in dit geval een ontbinding via de zogeheten turboliquidatie voor de hand. 

Aanleiding voor dit vonnis is een op 3 augustus 2022 bij de Rechtbank Rotterdam ingediend eigen verzoek tot faillietverklaring. Bij de behandeling van het verzoek blijkt dat de onderneming in kwestie in staat van faillissement verkeert. Bij de behandeling blijkt eveneens dat de onderneming niet over enige baten beschikt en dat deze niet te realiseren zijn. Zo zijn er geen debiteuren, geen onroerende zaken, geen personeel en geen bedrijfspand. De bedrijfsactiviteiten waren al eerder gestaakt.

Het ontbreken van (te realiseren) baten in combinatie met het feit dat er geen belangen van derden betrokken zijn, brengt volgens de rechtbank mee dat een curator bij oplopende faillissementskosten het faillissement zo snel mogelijk zal voordragen voor opheffing. Onder die omstandigheden zal de schuldenlast van de onderneming als gevolg van de werkzaamheden van de curator alleen maar toenemen. In zulke gevallen ligt ontbinding van de onderneming door middel van de turboliquidatie voor de hand. De rechtspersoon die op het tijdstip van ontbinding geen baten meer heeft, houdt op te bestaan.

Nuancering

Leidt dit tot de conclusie dat iedere onderneming die geen activa heeft of geen opbrengsten kan creëren (simpel-)weg kan worden geliquideerd door middel van de turboliquidatie? Het antwoord is nee!

Onder bate wordt namelijk ook een vordering verstaan uit hoofde van onrechtmatig handelen van een bestuurder van een onderneming. Daarvan is sprake indien verplichtingen zijn aangegaan waarvan de bestuurder wist of behoorde te weten dat de vennootschap deze niet zal nakomen en geen verhaal zal bieden. Indien een bestuurder zich onbehoorlijk heeft gekweten van zijn bestuurstaak, dan kan er eventueel sprake zijn van een bate. Een schuldeiser die een dergelijke bate op het spoor komt, kan de rechtbank verzoeken om de door middel van turboliquidatie ontbonden onderneming alsnog failliet te laten verklaren, met alle mogelijke gevolgen van dien.

Concluderend

Dit artikel toont aan dat een turboliquidatie helemaal niet zo voor de hand liggend hoeft te zijn. Zelfs bij een onderneming zonder (wezenlijke) activa of enig vooruitzicht daarop, moeten er meerdere factoren in overweging worden genomen om al dan niet over te gaan tot turboliquidatie.

Overweegt u zelf om uw onderneming te liquideren? Neem dan contact op met Mike Smeets of een van mijn collega’s van het team Insolventie en herstructurering van Boels Zanders om de mogelijkheden te bespreken.