De kip of het ei?  

Bij gebreken in de uitvoeringsfase of na realisatie is de reflex van opdrachtgevers veelal om snel met de vinger richting de aannemer te wijzen. Aannemers kruipen als reactie dan vaak snel in de loopgraven en wijzen aansprakelijkheid van de hand. Naar het ontwerp wordt (te) weinig gekeken, mede omdat partijen vaak simpelweg niet meer op een constructieve manier met elkaar communiceren en het probleem hooguit ‘biased’ wordt onderzocht.  
In een recente uitspraak heeft de Raad van Arbitrage het belang van een gedegen, constructie en fundamentele benadering van problemen echter nog maar eens benadrukt.  

Uitspraak Raad van Arbitrage

In de zaak ging om een vochtprobleem in de vloeropbouw. Tussen de tweelagenconstructie van constructie- en dekvloer vond inwatering plaats. Opdrachtgever heeft al snel de aannemer aansprakelijk gesteld, primair op grond van een toerekenbare tekortkoming (uitvoeringsfout), subsidiair omdat hij niet zou hebben voldaan aan zijn waarschuwingsplicht. De aannemer stelde geen fout te hebben gemaakt en wees met een beschuldigende vinger naar de architect. 

De primaire vordering wordt door de RvA afgewezen omdat uit deskundigenonderzoek niet is gebleken dat de aannemer een fout heeft begaan. Hij heeft het ontwerp uitgevoerd conform de geldende voorschriften.  

Zelfs in dat geval verzuimt de opdrachtgever vaak om ook het werk van de architect eens nader onder de loep te nemen. De pijlen blijven ook bij mogelijke ontwerpfouten veelal gericht op de aannemer. Hij behoort immers te waarschuwen voor evidente fouten in het ontwerp en er worden vaak te makkelijk aansprakelijkheidsbeperkingen (exoneraties) bij de architect verondersteld. Niet altijd de meest verstandige reflex. 

Oordeel Raad van Arbitrage

De RvA is van oordeel dat de aannemer hier inderdaad had moeten waarschuwen voor de risico’s van het ontwerp. Dat heeft hij abusievelijk nagelaten en daarom is hij aansprakelijk richting opdrachtgever, maar niet voor de gehele schade. 
 
De RvA wijst namelijk ook richting de architect omdat er volgens haar geen sprake is van een evidente ontwerpfout. Lees: de fout had niet per definitie door de aannemer gesignaleerd moeten worden. Er is echter wél sprake van een risicovol ontwerp. Dat de architect desondanks heeft nagelaten detailtekeningen of een gedetailleerde besteksomschrijving voor dit onderdeel te maken wordt hem toegerekend. Er wordt overwegen dat daarbij niet relevant is dat de aannemer de uitvoeringstekeningen zelf moest maken. Dergelijke tekeningen zien namelijk niet op engineering van waterdichte detaillering. Die verantwoordelijkheid is bij de architect blijven rusten en daarom wordt hij mede aansprakelijk geacht.  

Opdrachtgever en aannemer

Hoewel er veelal (te) weinig gekeken wordt naar de ontwerpzijde van bouwgebreken wederom dat dit altijd aangewezen is. Dit bepaalt welke partij uiteindelijk verantwoordelijk is voor herstel en vergoeding van geleden schade. Opdrachtgever en aannemer kijken na vaststelling van de gebreken dus best, al dan niet samen, eens grondig naar het ontwerp. Zeker wanneer (veelal de aannemer kan motiveren dat) er sprake is van een risicovol ontwerp. 

 

Neem contact op met Steven Dassen voor meer informatie via: 

088 304 01 47 / 06 53 76 75 79 

 

 

mei 2020