Voor al uw juridische pensioenvraagstukken
Pensioenrecht is complexe materie doordat diverse wet- en regelgeving van toepassing is. Niet alleen de Pensioenwet maar ook onder andere, het verbintenissen-, verzekerings-, arbeids-, rechtspersonenrecht, de wet financieel toezicht etc. is van toepassing.
De pensioenwereld wordt bovendien regelmatig geconfronteerd met nieuwe wetgeving zowel civiel als fiscaal en zowel nationaal als internationaal, nieuwe beleidsregels en veel rechtspraak. Zo is in 2019 het pensioenakkoord gesloten waardoor het pensioenstelsel ingrijpend wordt aangepast en veel nieuwe pensioenwetgeving is/wordt geïmplementeerd. Daarnaast heeft de pensioenwereld te maken met toezichthouders, De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten.
Het interdisciplinaire karakter van pensioen brengt met zich mee dat diverse rechtsgebieden in ogenschouw genomen moeten worden. Daarom zijn bij ons deze rechtsgebieden gebundeld in team Pensioen.
De specialisten van ons team Pensioen beheersen meerdere disciplines, zoals arbeidsrecht, familierecht, privacyrecht en ondernemingsrecht. Daarom kunnen zij u optimaal bijstaan bij een geschil over pensioen.
Arbeidsrechtelijke aspecten van pensioen
Het pensioenstelsel
Iedereen die in Nederland heeft gewerkt of gewoond, heeft recht op een uitkering uit hoofde van de AOW. Dit is een wettelijk basispensioen, ook wel eerste pijler pensioen genoemd. Meestal biedt een werkgever aan zijn werknemer als arbeidsvoorwaarde nog een aanvullend pensioen, zij komen dan een pensioenovereenkomst overeen. Dat wordt het tweede pijler pensioen genoemd. De werknemer krijgt, indien een pensioenovereenkomst is overeengekomen, bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd een pensioenuitkering als aanvulling op de AOW. Daarnaast kan de werknemer privé een verzekering afsluiten: bijvoorbeeld lijfrente, koopsom en levensverzekering. Dit wordt het derde pijler pensioen genoemd.
Pensioenpartijen
Bij een pensioenregeling zijn altijd drie partijen betrokken. De werkgever komt met de werknemer het pensioen overeen. Vanuit de Pensioenwet bestaat de wettelijke verplichting om dat pensioen buiten het ondernemersrisico en dus bij een derde onder te brengen. De derde is dan de pensioenuitvoerder. In een uitvoeringsovereenkomst worden de afspraken tussen werkgever en de pensioenuitvoerder vastgelegd. Deze driehoeksverhouding wordt de pensioendriehoek genoemd.
Pensioenvormen
De Pensioenwet schrijft limitatief de pensioenvormen voor. De verschillende pensioenvormen zijn: de uitkeringsovereenkomst (eindloon- en middelloonregelingen), de kapitaalovereenkomst en de (beschikbare) premieovereenkomst. Bij de uitkeringsovereenkomst staat de uitkering vast, maar de te betalen premie niet, terwijl bij de premieovereenkomst de te betalen premie vaststaat, maar de uitkering niet.
Wijzigen van een pensioenregeling
Het wijzigen van een bestaande pensioenregeling is binnen bepaalde grenzen mogelijk. Zo is het mogelijk instemming van de werknemer te vragen met het wijzigen van een pensioenregeling. Daarnaast is het mogelijk de pensioenregeling te wijzigen indien vooraf een schriftelijk wijzigingsbeding is overeengekomen en indien de werkgever daarvoor een zodanig zwaarwichtig belang heeft dat het belang van de werknemer dat door de wijziging zou worden geschaad, daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken. Ook is het mogelijk een pensioenregeling op grond van het goed werknemerschap te wijzigen zonder dat dit vooraf schriftelijk is overeengekomen.
Pensioen en overgang van onderneming
Indien sprake is van een overgang van onderneming gaan in principe alle rechten en verplichtingen op basis van de arbeidsovereenkomst van rechtswege over op de verkrijger. Voor pensioenen bestaat echter een beperkte uitzondering. Het pensioen hoeft niet te worden voortgezet door de verkrijger als (i) de verkrijger de pensioenregeling aanbiedt die hij voor de overgang van onderneming ook al aan zijn eigen werknemers heeft aangeboden of (ii) de verkrijger valt onder een verplicht bedrijfstakpensioenfonds of (iii) bij collectieve arbeidsovereenkomst of bij een regeling door of namens een bevoegd bestuursorgaan wordt afgeweken van de pensioenregeling. Er bestaat ook een uitzondering op deze uitzondering. Indien de vervreemder onder een verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds viel en dit pensioenfonds na de overgang van toepassing blijft op de werknemers, dan houden werknemers recht op de pensioenregeling van dit pensioenfonds.
Pensioenakkoord
De belangrijkste wijzigingen als gevolg van het pensioenakkoord zijn als volgt. De AOW-leeftijd zal minder snel stijgen. Voor zware beroepen komt er een mogelijkheid van vroegpensioen. In plaats van een doorsneepremie wordt een leeftijdsonafhankelijke premie geïntroduceerd met een leeftijdsafhankelijke opbouw. Er komt een nieuwe premieregeling voor pensioenfondsen met een uitgebreide risicodeling, zowel in de opbouw- als in de uitkeringsfase. De zogenaamde RVU-regeling is sinds 1 januari 2021 versoepeld en de mogelijkheden verlof te sparen zijn uitgebreid. Daarnaast wordt het vanaf 2023 mogelijk 10% van het opgebouwde pensioen als bedrag ineens op te nemen.
Team Pensioenrecht zal u op de hoogte houden van nadere wetgeving omtrent het pensioenakkoord.
