Ten gevolge van een echtscheiding kan een vooruitzicht op nabestaanden- of partnerpensioen na overlijden van de echtgenoot op wiens verzoek de echtscheiding is aangevraagd sterk verminderen of zelfs verloren gaan. De andere echtgenoot kan dan een pensioenverweer voeren: Hij of zij kan verzoeken de echtscheiding pas uit te spreken als voor dat nabestaanden- of partnerpensioen’gat’ een billijke voorziening is getroffen. De echtgenoot aan wie in overwegende mate de scheiding te wijten is, kan zo’n pensioenverweer níet voeren. Ook als de betreffende echtgenoot redelijkerwijs zelf voor voldoende voorzieningen kan zorgen, maakt een pensioenverweer geen kans.
Het komt weinig voor dat in een echtscheidingsprocedure een pensioenverweer wordt gevoerd. Bovendien wordt zo’n verweer niet vaak gehonoreerd. Soms lukt het wel.

Casus pensioenverweer
In een recente zaak die aan het Hof Amsterdam werd voorgelegd, slaagde het pensioenverweer wél. In die casus ging het om een pensioenregeling van de Verenigde Naties. Na echtscheiding zouden de rechten van de vrouw aanzienlijk lager zijn. Na vijftien jaar zouden haar rechten zelfs helemaal komen te vervallen. De vrouw had uit laten rekenen dat een bedrag van ongeveer USD 450.000, – nodig was om dat ‘pensioengat’ te compenseren. De man vond dat de vrouw zelf voldoende vermogen had of dat zij mogelijkheden had om zelf pensioen op te bouwen. Hij wees op het feit dat de vrouw beschikte over een eigen woning, een tweede woning, een (te verwachten) erfenis van haar ouders en spaartegoeden. Het Hof oordeelde echter dat van de vrouw niet kon worden verwacht dat zij haar woning zou verkopen en dat de verwachte erfenis van haar ouders qua omvang lang niet zeker was. De vrouw zou dan haar volledige resterende liquide vermogen ter compensatie van het verlies aan partnerpensioenaanspraken moeten inzetten en dat vond het Hof niet redelijk. Het Hof oordeelde dat de echtscheiding niet kon worden uitgesproken voordat een billijke voorziening was getroffen om de vrouw te compenseren voor het gemis aan partnerpensioenaanspraken. Het Hof voegde daar wel aan toe dat dit risico niet volledig bij de man lag; ook van de vrouw zou kunnen worden verlangd in enige mate uit haar eigen vermogen bij te dragen.

Onderzoek de mogelijkheden / risico’s van pensioenverweer
Uit bovenstaande casus blijkt hoe belangrijk het kan zijn om vóór de daadwerkelijke aanvraag van een echtscheiding te laten onderzoeken wat de mogelijkheden of juist de risico’s van een pensioenverweer zijn. Ook de nieuwe wet Uitfasering Pensioen in Eigen Beheer voor de DGA maakt het noodzakelijk dat er goed wordt gekeken naar de (opgebouwde) rechten van de partner op nabestaandenpensioen. Wij schreven daarover reeds in eerdere weblogs.

Vragen naar aanleiding van dit artikel? Neem contact op met onze familierecht advocaten, zij staan graag voor u klaar.