Binnen de Europese Unie gelden verschillende verordeningen die het internationaal procederen moeten vergemakkelijken en de samenwerking tussen Europees rechtelijke instanties moet stimuleren. Mede met het zicht op de digitalisering van de rechtspraak binnen de Europese Unie, bestaan er plannen vanuit de Europese Commissie om de Betekeningsverordening en de Bewijsverordening aan te passen. Wij zullen kort de veranderingen toelichten.

Betekeningsverordening
De Betekeningsverordening regelt de uniforme verloop van de verzending van processtukken van de ene aan de andere lidstaat met het oog op betekening of kennisgeving hiervan. Op dit moment vindt internationale betekening plaats via een verzendende en een ontvangende instantie. In Nederland zijn als verzendende instanties van stukken de deurwaarders aangewezen en ten aanzien van de kennisgeving van gerechtelijke stukken de rechtbank. De ontvangende instantie is ook de deurwaarder. De Europese Commissie stelt de volgende wijzigingen voor:

• De Commissie is van mening dat het verzenden en ontvangen van stukken langzaam en inefficiënt verloopt met het oog op de technologische ontwikkelingen. Er wordt daarom voorgesteld om de communicatie en uitwisseling van documenten tussen de verzendende en ontvangende instanties elektronisch te laten verlopen via een gedecentraliseerd IT-systeem. Ook zouden kennisgeving en betekening elektronisch moeten kunnen plaatsvinden als aan bepaalde waarborgen is voldaan.
• Op grond van het voorstel zou betekening per aangetekende post moeten worden aangevuld met de verplichting een ontvangstbevestiging te gebruiken. Daarnaast wordt voorgesteld wanneer een stuk niet aan een persoon betekend kan worden, dit kan aan huisgenoten.
• Verder zouden lidstaten assistentie moeten verlenen aan het opsporen van geadresseerden. De toegang tot adressen moet beter.
• Tenslotte wordt de termijn om een stuk te weigeren verlengd. De rechtbank moet aansluitend ambtshalve beoordelen of de weigering gegrond is.

Bewijsverordening
De Bewijsverordening voorziet in een systeem voor de rechtstreekse en snelle verzending en uitvoering van verzoeken voor het verkrijgen van bewijs tussen de gerechten van de lidstaten. De Bewijsverordening wordt bijvoorbeeld gebruikt, indien een buitenlandse getuige gehoord moet worden in het buitenland voor een Nederlandse procedure. De Europese Commissie stelt voor om bewijsverkrijging te moderniseren.

• Verzoeken op grond van de Bewijsverordening moeten in de toekomst elektronisch kunnen.
• Het voorstel beoogt een beter, frequenter en sneller gebruik van de rechtstreekse bewijsverkrijging in een andere lidstaat te bevorderen door het horen van getuigen via videoconferencing.
• Bewijsverkrijging via diplomaten en consulaire ambtenaren moet makkelijker worden gemaakt.
• Verder wordt een bepaling opgenomen die waarborgt dat digitaal bewijs, dat is verkregen in overeenstemming met het recht van de lidstaat waar dat bewijs zich bevindt, in een andere lidstaat niet vanwege de aard van dat bewijsmateriaal als onbruikbaar ter zijde wordt gelegd.

Toekomst
De wijziging van de verordeningen bieden extra mogelijkheden voor de internationale procespraktijk. Wij zijn erg benieuwd hoe de plannen in de praktijk zullen uitpakken. Wij houden u graag op de hoogte van de wijzigingen. Indien u vragen heeft over de Betekenings- en de Bewijsverordening of indien u überhaupt vragen heeft over internationaal procederen, dan kunt u contact opnemen met Anne-Marie van Dijk of een van de andere teamleden van het team Proces & Aansprakelijkheid.

Augustus 2018