Ziekte en arbeidsongeschiktheid binnen de arbeidsrelatie: dit brengt voor zowel werkgever als voor de werknemer rechten en verplichtingen met zich mee. Een werkgever is verplicht ten minste 70% van het loon van een zieke werknemer tot twee jaar arbeidsongeschiktheid door te betalen en werknemer is in ruil daarvoor verplicht mee te werken aan onder meer re-integratie. Doet de werknemer dit niet, dan riskeert hij zijn recht op loondoorbetaling. In deze re-integratie is een belangrijke rol weggelegd voor de bedrijfsarts. Deze begeleidt werknemer tijdens het verzuim en beoordeelt bijvoorbeeld de ziekmelding van werknemer en adviseert over de mogelijkheden voor de werknemer om (op termijn) terug te keren naar de werkvloer.
Het komt regelmatig voor dat werknemer en werkgever een conflict krijgen over ‘hoe ziek’ de werknemer daadwerkelijk is en wat voor werk werknemer wel of niet kan doen. Met name bij ziekte als gevolg van psychische klachten kan het soms lastig zijn om vast te stellen hoe ziek de werknemer daadwerkelijk is en welke arbeid passend is. Voor de werknemer is het op zijn beurt lastig om het bestaan van psychische klachten, en de beperkingen die deze klachten met zich mee brengen, aan te tonen. Zowel werknemer als werkgever heeft geen baat bij een aanhoudend conflict over het bestaan en de impact van de ziekte van werknemer. Hulpmiddelen die in de praktijk vaak worden ingezet is een deskundigenoordeel bij UWV of een second opinion door een andere bedrijfsarts. Een alternatief hulpmiddel dat in de praktijk minder bekend is, is de ‘psychiatrische expertise’.
Wat is houdt de psychiatrische expertise in?
Een psychiatrische expertise is een onderzoek, waarbij een onafhankelijk psychiater zich een oordeel vormt over de aan- of afwezigheid, de oorzaken en de gevolgen van een psychiatrisch ziektebeeld. De psychiater stelt een rapport op waarin hij zijn bevindingen uiteenzet. Bij de psychiatrische expertise draait het niet zozeer om de subjectieve klachtbeleving van de werknemer, maar vooral om de objectivering van de klachten en beperkingen. Het doel van het onderzoek is om vast te stellen of sprake is van beperkingen die samenhangen met een psychiatrische ziektebeeld en de gevolgen voor het dagelijks leven in te schatten. De psychiatrische expertise kan in principe gedurende het gehele re-integratieproces worden ingezet als hulpmiddel bij conflicten over verzuim en arbeidsongeschiktheid.
Welke voordelen heeft een psychiatrische expertise?
De psychiatrische expertise heeft een aantal voordelen in vergelijking met het deskundigenoordeel van UWV (aan te vragen door werkgever of werknemer) of een second opinion bij de bedrijfsarts (enkel aan te vragen door werknemer). De psychiatrische expertise is namelijk een middel waardoor zowel werknemer als werkgever een nauwkeuriger inzicht krijgt in het ziektebeeld van de werknemer. De psychiater die het onderzoek doet is een onafhankelijke partij en staat daardoor volledig los van eventuele andere belangen. Daarnaast kan er (veel) tijd over heen gaan, voordat een deskundigenoordeel of een second opinion plaatsvindt.
Verplichting tot meewerken?
Werknemer en werkgever kunnen in principe allebei een voorstel doen voor een psychiatrische expertise. De werknemer is echter niet verplicht mee te werken aan een psychiatrische expertise indien de werkgever dit voorstelt. Dit kan anders worden als de bedrijfsarts van mening is dat een psychiatrische expertise noodzakelijk is. Partijen dienen immers de adviezen van de bedrijfsarts op te volgen. De werknemer riskeert zijn recht op loondoorbetaling indien hij geen medewerking verleent. Uit de rechtspraak blijkt wel dat de bedrijfsarts duidelijk moet onderbouwen waarom hij een psychiatrische expertise noodzakelijk acht. Een psychiatrisch onderzoek heeft namelijk een grote impact op de werknemer. De werknemer mag daarom niet lichtvaardig worden verplicht mee te werken aan een dergelijk onderzoek. De bedrijfsarts moet daarnaast in ieder geval de (externe) behandelaars van de werknemer raadplegen. Als de noodzaak van een psychiatrische expertise dus door de bedrijfsarts wordt vastgesteld, zorgvuldig wordt onderbouwd én de behandelaars van de werknemer zijn geraadpleegd, is een werknemer in principe pas gehouden zijn medewerking te verlenen. Doet hij dit niet, dan riskeert hij stopzetting van het loon.
Meer informatie
Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met een van de advocaten van team Arbeidsrecht. Wij houden u verder op de hoogte van alle ontwikkelingen in het Arbeidsrecht via onze website en LinkedIn pagina.
Januari 2022
