Het is zover: Nederland kiest een nieuwe volksvertegenwoordiging. Heeft de stemuitslag ook gevolgen voor het arbeidsrecht? Een analyse van de verkiezingsprogramma’s door Prof.mr.dr. A.R. Houweling van Erasmus School of Law leert ons dat in ieder geval de volgende thema’s hoog op de politieke agenda (komen te) staan:
• Zieke werknemer;
• Transitievergoeding;
• Tijdelijke arbeidsovereenkomsten;,
• Versoepeling van (onderdelen van) het ontslagrecht; en
• Bescherming van zzp’ers.
Bekijk hier het volledige overzicht van de standpunten voor het arbeidsrecht van alle partijen.
Het CDA pleit voor een private regeling; alle werkenden (werknemers en zzp’ers) sluiten een eigen arbeidsongeschiktheidsverzekering af. Alleen voor langdurig ziekteverlof dient een vangnet gerealiseerd te worden.[/contentblock]
Bij GroenLinks, SP en PvdA lezen we dat de premie op flexarbeid stijgt. Daarmee wordt een prikkel gegeven aan werkgevers om meer vaste contracten aan te gaan.[/contentblock]
CDA en SGP pleiten vooral voor meer ruimte voor de kantonrechter om maatwerk te leveren bij ontslag. Het VAAN-VvA Evaluatieonderzoek 2016 heeft aangetoond dat het aanmerkelijk lastiger is geworden bij de kantonrechter een ‘voldragen ontslaggrond’ aan te tonen en daarmee ontbinding van de arbeidsovereenkomst te bewerkstelligen. Een open restgrond met mogelijkheid maatwerk te leveren op het terrein van de ontslagvergoeding biedt dan uitkomst. Of dit ertoe zal leiden dat de Kantonrechtersformule zijn rentree zal maken, is – anders dan de PvdD voorstelt – niet waarschijnlijk. [/contentblock]
Nog meer partijen pleiten voor een zekere vorm van sociale zekerheid voor zzp’ers, in het bijzonder bescherming tegen arbeidsongeschiktheid. De uitwerkingen verschillen van een verplichte verzekering (GroenLinks, SP, PvdA, ChristenUnie, Denk) tot vrijwillige aansluiting bij collectieve regelingen (D66, SGP). Meest vooruitstrevend voorstel is dat van CDA om te komen tot een verplichte verzekering voor alle werkenden. Daarmee wordt een stukje belasting van de arbeidsovereenkomst verlaagd en de premiedruk aan de kant van de zzp’er verhoogd, waardoor een ‘level playing field’ ontstaat tussen werknemers en zzp’ers bij met name laagloonarbeid.
PvdA pleit als enige partij voor een minimumloon en tariefafspraken in cao’s voor zzp’ers. [/contentblock]
Conclusie
De verschillende partijprogramma’s laten duidelijk zien dat er de nodige ingrepen op de arbeidsmarkt te verwachten zijn. De meest eenduidig voorgestelde interventies zien we bij de onderdelen ‘zzp’er’ en ‘zieke werknemer’. Ook de ‘tijdelijke arbeidsovereenkomsten’ (meer of meerjarig) en ‘transitievergoeding’ (vanaf de eerste dag aanspraak op vergoeding) kunnen rekenen op wijziging van de wettelijke regeling. De soms felle kritiek op recente grote ingrepen in de arbeidsmarkt (de WWZ en de Wet DBA) laat zien dat een structurele en duurzame oplossing voor vraagstukken op de arbeidsmarkt nog niet is gevonden. Tegelijkertijd staat deze arbeidsmarkt onder druk van internationale concurrentie, robotisering, automatisering die allemaal een zekere dynamiek en onzekerheid met zich brengen voor veel werkers. Een integrale visie op de arbeidsmarkt en de rol van het recht daarbinnen lijkt vooralsnog te ontbreken. Het aankomende kabinet zou er daarom goed aan doen zo snel mogelijk een Staatscommissie Modernisering Arbeidsrecht in het leven te roepen, die de modernisering van het arbeidsrecht ter hand neemt. Food for thought…
Maart 2017