Skip to main content

Het is zover: Nederland kiest een nieuwe volksvertegenwoordiging. Heeft de stemuitslag ook gevolgen voor het arbeidsrecht? Een analyse van de verkiezingsprogramma’s door Prof.mr.dr. A.R. Houweling van Erasmus School of Law leert ons dat in ieder geval de volgende thema’s hoog op de politieke agenda (komen te) staan:

• Zieke werknemer;
• Transitievergoeding;
• Tijdelijke arbeidsovereenkomsten;,
• Versoepeling van (onderdelen van) het ontslagrecht; en
• Bescherming van zzp’ers.

Bekijk hier het volledige overzicht van de standpunten voor het arbeidsrecht van alle partijen.

[contentblock title=”Terugdringen loondoorbetaling tijdens ziekte” icon=”fa-arrow-circle-down” columns=”1″  inhoud1=”news” posts_amount1=”2″ inhoud2=”news” posts_amount2=”3″]De loondoorbetaling tijdens ziekte (artikel 7:629 BW) zal in een volgende kabinetsperiode stevig ter discussie worden gesteld, wat de uitslag ook zal zijn.. Behalve  de SP en PvdA pleiten vrijwel alle partijen voor een wijziging van de huidige verplichting om gedurende twee jaar het loon door te betalen tijdens ziekte van de werknemer. De meeste partijen pleiten voor een beperking van deze verplichting tot het eerste ziektejaar. Sommige partijen (VVD, D66, GroenLinks en SGP) pleiten ervoor enkel ‘kleine werkgevers’ te ontzien. De programma’s zijn minder duidelijk  over de vraag wat er in het tweede ziektejaar gebeurt: stromen arbeidsongeschikte werknemers dan de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) in? Of valt men terug op de ZW (Ziektewet)? En hoe worden deze regelingen dan bekostigd? Indien dat via premiedifferentiatie of algemene middelen wordt bekostigd rijst de vraag of hier wel een kostenbesparing voor werkgevers optreedt.

Het CDA pleit voor een private regeling; alle werkenden (werknemers en zzp’ers) sluiten een eigen arbeidsongeschiktheidsverzekering af. Alleen voor langdurig ziekteverlof dient een vangnet gerealiseerd te worden.[/contentblock]

[contentblock title=”Transitievergoeding voor flexwerkers:  vanaf dag één en hogere flexpremie” icon=”fa-arrow-circle-down” columns=”1″  inhoud1=”news” posts_amount1=”2″ inhoud2=”news” posts_amount2=”3″]Veel partijen (D66, GroenLinks, SP, PvdA) pleiten voor de transitievergoeding vanaf dag één. Hiermee wordt vooral  bewerkstelligd dat flexwerkers een transitievergoeding krijgen. Nu maken  werknemers na twee jaar aanspraak op een transitievergoeding  waardoor veel flexwerkers een transitievergoeding mislopen.

Bij GroenLinks, SP en PvdA lezen we dat de premie op flexarbeid stijgt. Daarmee wordt een prikkel gegeven aan werkgevers om meer vaste contracten aan te gaan.[/contentblock]

[contentblock title=”Verruiming ketenregeling en het meerjarig tijdelijke contract” icon=”fa-arrow-circle-down” columns=”1″  inhoud1=”news” posts_amount1=”2″ inhoud2=”news” posts_amount2=”3″]De roep om flexibiliteit is duidelijk gehoord in Den Haag. Veel partijen stellen voor iets aan de huidige ketenregeling te doen. De ketenregeling houdt in dat een werkgever in beginsel gedurende twee jaar maximaal drie arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd mag sluiten. Dat was voor de invoering van de WWZ (Wet werk en zekerheid, 1 juli 2015) nog drie jaar. Het gewenste effect,  doorstroom van flex naar vast, lijkt vooralsnog uit te blijven, vandaar dat sommige partijen pleiten voor een ruimere ketenregeling (VVD). Veel meer partijen pleiten voor een ruimere mogelijkheid van het aangaan van tijdelijke arbeidsovereenkomsten, mits deze tijdelijke arbeidsovereenkomsten zelf weer enige zekerheid bieden. Het zogenoemde ‘meerjarig tijdelijke contract’ lezen we dan ook bij veel verkiezingsprogramma’s terug. De gedachte is dat na een periode van een of twee jaar, alleen nog maar tijdelijke arbeidsovereenkomsten gesloten mogen worden indien de duur van zo’n overeenkomst ten minste een tot vijf jaar duurt. Dit geeft de flexwerker zekerheid en de ondernemer nog steeds flexibiliteit (VVD, CDA, GroenLinks en SGP). D66 pleit voor een vast contract voor iedereen. Dit vaste contract moet vervolgens wel weer heel ‘los’ zijn (afschaffing preventieve toets). [/contentblock]
[contentblock title=”Versoepeling ontslagrecht” icon=”fa-arrow-circle-down” columns=”1″  inhoud1=”news” posts_amount1=”2″ inhoud2=”news” posts_amount2=”3″]In verschillende verkiezingsprogramma’s lezen we een zekere teleurstelling in de WWZ terug. Verdergaande versoepeling van het ontslagrecht wordt een aantal keren voorgesteld, zoals afschaffing van de preventieve ontslagtoets (D66). Bij een aantal andere partijen leest men meer in algemene zin terug dat versoepeling van het ontslag zal leiden tot sneller aannemen van werknemers (‘easier to fire, easier to hire’).

CDA en SGP pleiten vooral voor meer ruimte voor de kantonrechter om maatwerk te leveren bij ontslag. Het VAAN-VvA Evaluatieonderzoek 2016 heeft aangetoond dat het aanmerkelijk lastiger is geworden bij de kantonrechter een ‘voldragen ontslaggrond’ aan te tonen en daarmee ontbinding van de arbeidsovereenkomst te bewerkstelligen. Een open restgrond met mogelijkheid maatwerk te leveren op het terrein van de ontslagvergoeding biedt dan uitkomst. Of dit ertoe zal leiden dat de Kantonrechtersformule zijn rentree zal maken, is – anders dan de PvdD voorstelt – niet waarschijnlijk. [/contentblock]

[contentblock title=”ZZP’ers: afschaffing Wet DBA en sociaal vangnet” icon=”fa-arrow-circle-down” columns=”1″  inhoud1=”news” posts_amount1=”2″ inhoud2=”news” posts_amount2=”3″]De onzekerheid rondom de handhaving van de Wet DBA (Deregulering beoordeling arbeidsrelaties) (de nieuwe VAR) moet snel worden opgelost, aldus VVD, D66, ChristenUnie, PvdD, OndernemersPartij en Forum voor Democratie. Veel van deze partijen pleiten voor afschaffing van de Wet DBA en het herinvoeren van een vrijwaringsbeschikking (VAR).

Nog meer partijen pleiten voor een zekere vorm van sociale zekerheid voor zzp’ers, in het bijzonder bescherming tegen arbeidsongeschiktheid. De uitwerkingen verschillen van een verplichte verzekering (GroenLinks, SP, PvdA, ChristenUnie, Denk) tot vrijwillige aansluiting bij collectieve regelingen (D66, SGP). Meest vooruitstrevend voorstel is dat van CDA om te komen tot een verplichte verzekering voor alle werkenden. Daarmee wordt een stukje belasting van de arbeidsovereenkomst verlaagd en de premiedruk aan de kant van de zzp’er verhoogd, waardoor een ‘level playing field’ ontstaat tussen werknemers en zzp’ers bij met name laagloonarbeid.

PvdA pleit als enige partij voor een minimumloon en tariefafspraken in cao’s voor zzp’ers. [/contentblock]

Conclusie
De verschillende partijprogramma’s laten duidelijk zien dat er de nodige ingrepen op de arbeidsmarkt te verwachten zijn. De meest eenduidig voorgestelde interventies zien we bij de onderdelen ‘zzp’er’ en ‘zieke werknemer’. Ook de ‘tijdelijke arbeidsovereenkomsten’ (meer of meerjarig) en ‘transitievergoeding’ (vanaf de eerste dag aanspraak op vergoeding) kunnen rekenen op wijziging van de wettelijke regeling. De soms felle kritiek op recente grote ingrepen in de arbeidsmarkt (de WWZ en de Wet DBA) laat zien dat een structurele en duurzame oplossing voor vraagstukken op de arbeidsmarkt nog niet is gevonden. Tegelijkertijd staat deze arbeidsmarkt onder druk van internationale concurrentie, robotisering, automatisering die allemaal een zekere dynamiek en onzekerheid met zich brengen voor veel werkers. Een integrale visie op de arbeidsmarkt en de rol van het recht daarbinnen lijkt vooralsnog te ontbreken. Het aankomende kabinet zou er daarom goed aan doen zo snel mogelijk een Staatscommissie Modernisering Arbeidsrecht in het leven te roepen, die de modernisering van het arbeidsrecht ter hand neemt. Food for thought…

Maart 2017